Η βιομηχανία της κατασκευής ορθωτικών πάτων ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια με τη σχέση ορθωτικών – απόδοσης για τους δρομείς μεγάλων αποστάσεων. Το τρέξιμο είναι δίχως άλλο ο πιο δημοφιλής τρόπος γυμναστικής. Η ευκολία και το χαμηλό του κόστος το κάνουν ίσως το πρώτο σε αριθμό ερασιτεχνών αθλητών. Ως εκ τούτου, οι τραυματισμοί είναι συχνό φαινόμενο και πολλές έρευνες προσπαθούν να ανακαλύψουν τα αίτια αλλά και τους τρόπους πρόληψής τους.

Η μεγαλύτερη αιτία τραυματισμών είναι η λανθασμένη προπόνηση, με τα ποσοστά να αγγίζουν το 60% των δηλωμένων τραυματισμών. Το υπόλοιπο 40% μοιράζεται ανάμεσα σε ανατομικά προβλήματα, έλλειψη δύναμης ή ευλυγισίας, την επιφάνεια που προπονείται ο αθλητής, τα αθλητικά παπούτσια καθώς και το στάδιο ανάπτυξης του ατόμου.

Σε έρευνα συγκεκριμένα για τους δρομείς μεγάλων αποστάσεων, χορηγήθηκαν εύκαμπτοι ορθωτικοί πάτοι σε 500 άτομα τα οποία είχαν κάποιας μορφής τραυματισμό ή ενόχληση στα κάτω άκρα. Ο μέσος όρος χρήσης ήταν 23 μήνες. Το 71% ήταν άντρες, ενώ το 29% γυναίκες. Ο μέσος όρος της ηλικίας τους ήταν 36 και ο μέσος όρος χιλιομέτρων ανά βδομάδα ήταν 63,7.

Οι παθήσεις που ανέφεραν οι συμμετέχοντες ήταν: υπερβολικός πρηνισμός (31.1%), ανισοσκελία των κάτω άκρων (13.5%), επιγονατιδομηριαίες κακώσεις ή διαταραχές (12.6%), πελματιαία απονευρωσίτιδα (20.7%), τενοντίτιδα του Αχιλλείου (18.5%), πόνος της κνήμης (7.2%) με ένα υπόλοιπο 4.9%.

Το 75.5% δήλωσε απόλυτη λύση ή βελτίωση των συμπτωμάτων. Το 90% συνέχισε να χρησιμοποιεί ορθωτικούς πάτους ακόμα και μετά την παύση των συμπτωμάτων τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο βαθμός επιτυχίας ήταν ανεξάρτητος με το επίπεδο των συμμετεχόντων. Αρχάριοι και επαγγελματίες έδειξαν παρόμοια αποτελέσματα. Οι ορθωτικοί πάτοι έδειξαν καλύτερα αποτελέσματα στις περιπτώσεις ανατομικών προβλημάτων, όπως ο πρηνισμός και η ανισοσκελία.

Οι πάτοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν εύκαμπτοι, χρησιμοποιώντας σαν βάση προηγούμενη έρευνα που έδειξε ότι εύκαμπτοι πάτοι από EVA (αιθυλένιο οξικό βινύλιο), είναι ανώτεροι των ημίσκληρων πάτων ακόμα και σε περιπτώσεις πρηνισμού, οπού το ζητούμενο είναι καλύτερη στήριξη του ποδιού. Το EVA έχει το επιπλέον πλεονέκτημα της απορρόφησης των κραδασμών, ανακουφίζοντας έτσι το δρομέα από τις υπερβολικές κρουστικές πιέσεις που δέχεται στη προπόνηση ή σε έναν αγώνα. Ειδικότερα οι αθλητές με κοιλοποδία, οι οποίοι παρουσιάζουν μοναδικές παθήσεις, χρειάζονται παραπάνω απορρόφηση των κραδασμών, αφού το πόδι τους δεν είναι σε θέση να το κάνει.

Τα παραπάνω πλεονεκτήματα καθώς και το χαμηλό τους κόστος τους κάνει ιδανικούς για αθλητές που θέλουν να συνεχίσουν τη προπόνησή τους αποφεύγοντας άλλες χρονοβόρες και ακριβές μεθόδους αντιμετώπισης των συμπτωμάτων τους.

Πηγές:

• Sports Med. 1985 Sep-Oct;2(5):334-47.
• Running shoes, orthotics, and injuries.
• McKenzie DC, Clement DB, Taunton JE.
• Am J Sports Med. 1991 Jul-Aug;19(4):409-12.
• Effectiveness of orthotic shoe inserts in the long-distance runner.
• Gross ML1, Davlin LB, Evanski PM.