Το σύνδρομο του επιγονατιδομηριαίου πόνου είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την εμφάνιση πόνου στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και πέριξ της επιγονατίδας προερχόμενου από φυσικές και εμβιομηχανικές αλλαγές στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση.

Το σύνδρομο του επιγονατιδομηραίου πόνου αποτελεί από τις πιο συχνές μυοσκελετικές διαταραχές που απαιτεί εξαιρετικά προσεκτική αντιμετώπιση.

Αιτιολογία του συνδρόμου του επιγονατιδομηριαίου πόνου

Πάρα πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί για να εξηγήσουν την αιτιολογία του συγκεκριμένου συνδρόμου. Αυτές περιλαμβάνουν θεωρίες εμβιομηχανικές, ανατομικές και υπέρχρησης ή υπερκαταπόνησης. Πρόκειται επομένως για μια πολυπαραγοντική κλινική οντότητα. Αναλυτικότερα οι παράγοντες οι οποίοι είναι δυνατόν να συνεισφέρουν στην εμφάνιση του συνδρόμου είναι:

1. Κακή ευθυγράμμιση της επιγονατίδας. Η κατάσταση συνίσταται σε μια ανώμαλη θέση της επιγονατίδας, με την έννοια της πλευρικής ή στροφικής μετατόπισης της ή και των δύο. Αλλαγές στη κινηματική της οσφυοπυελικής ζώνης καθώς και των αρθρώσεων του κάτω άκρου καθώς και μεταβολές στην ενεργοποίηση των μυϊκών συστημάτων δύναται να επηρεάσουν την ορθή ευθυγράμμιση της επιγονατίδας με αποτέλεσμα την εμφάνιση συμπτωμάτων στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση.
2. Διαταραχές της ανατομίας του άκρου πόδα όπως η πλατυποδία, η ιπποποδία, ραιβοϊπποποδία ή βλαισοπλατυποδία είναι ενοχοποιητικοί παράγοντες για την εμφάνιση του συνδρόμου.
3. Απώλεια της νευρομυϊκής ομοιοστασίας. Η ομοιόσταση του οργανισμού συνολικά αποτελεί ένα σύνθετο βιολογικό φαινόμενο για τις κανονικές φυσιολογικές διεργασίες των ζωντανών κυττάρων. Η ομοιόσταση προσδιορίζει τη συνεχή διατήρηση σταθερών συνθηκών εύρυθμης λειτουργίας στο εσωτερικό περιβάλλον ενός ιστού. Έτσι και στο μυοσκελετικό σύστημα οι δομές του αποτελούνται από κύτταρα που συνήθως είναι μεταβολικά δραστικά, με συνεχή φυσιολογική διατήρηση των ιστών σε μοριακό επίπεδο. Η επιγονατιδομηριαία δομή που διαθέτει έναν αισθητηριακό νευρικό εφοδιασμό (εκτός του αρθρικού χόνδρου) μπορεί να είναι πιθανή πηγή αλγαισθητικών ερεθισμάτων και ως εκ τούτου μπορεί να οδηγήσει σε υποκειμενική αντίληψη του ασθενή για πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος.
4. Υπέρχρηση της άρθρωσης του γόνατος. Συμβαίνει σε περιπτώσεις υπερκαταπόνησης της άρθρωσης του γόνατος όταν εφαρμόζονται λάθος προπονητικές ή λάθος τεχνικές ή λάθος αθλητικός εξοπλισμός.
5. Μυϊκές ατροφίες και ανελαστικότητα των μυών που κινούν την άρθρωση του γόνατος αλλά και των μυών του κάτω άκρου γενικότερα.
6. Τραυματισμός της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης.
7. Κακώσεις του γόνατος ή εσωτερική αποδιοργάνωσή του όπως σε περιπτώσεις χονδροπάθειας ή χόνδρινων βλαβών, συνδρόμου υπερτροφικής υμενικής πτυχής, συνδρόμου λιπώδους σώματος, κλπ.

Διαφορική διάγνωση

Είναι σημαντικό το σύνδρομο του επιγονατιδομηριαίου πόνου να διαφοροποιηθεί από :

1. Την τενοντίτιδα του επιγονατιδικού τένοντα. Την οστεοχονδρίτιδα του κνημιαίου κυρτώματος (Osgood – Schlatter syndrome). Την επιγονατιδομηριαία χονδροπάθεια ή αρθρίτιδα. Το σύνδρομο την υμενικής πτυχής (plica syndrome). Το σύνδρομο λιπώδους σώματος (fat pad syndrome). Συμπτώματα του συνδρόμου του επιγονατιδομηριαίου πόνου. Βουβός πόνος ή οξύς διάχυτος πόνος κάτω και γύρω από την επιγονατίδα που πολλές φορές είναι δυνατόν να προβάλλει στην ιγνυακή χώρα.
2. Πόνος που εμφανίζεται κατά την χρήση της κλίμακας, κατά την κάμψη του γόνατος, όπως στο βαθύ κάθισμα, ή κατά την διάρκεια της καθεστηκυίας θέσης με το γόνατο σε κάμψη καθώς επίσης και κατά την έγερση.
3. Οίδημα γύρω από την επιγονατίδα.

Θεραπεία

Η θεραπεία του συνδρόμου του επιγονατιδομηριαίου πόνου συνίσταται σε:

1. Αναζήτηση της αιτίας που το προκαλεί ώστε ο ορθοπαιδικός να σχεδιάσει την κατάλληλη αποθεραπεία. Συνεργασία με τον φυσικοθεραπευτή και τον γυμναστή για την ολοκληρωμένη αποκατάσταση του ασθενούς και του αθλητή.
2. Σε σπάνιες περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση όταν κυρίως διαπιστωθεί διαταραχή της ανατομίας της περιοχής, των μηχανικών και ανατομικών αξόνων του πάσχοντος σκέλους ή ενδοαρθρικοί τραυματισμοί.
3. Άμεση ανακούφιση από το άλγος προσφέρουν τα κάτωθι:

• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την αντιμετώπιση της φλεγμονής.
• Ανάπαυση
• Κρυοθεραπεία
• Φυσιοθεραπευτική αποκατάσταση.

Ιωάννης Κ. Τριανταφυλλόπουλος, MD, MSci, PhD, FEBOT

Επίκουρος Καθηγητής Ορθοπαιδικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ